Những năm qua, cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp trong tỉnh đã có nhiều cố gắng trong việc tổ chức triển khai, quán triệt và thực hiện các quy định của Đảng về thực hiện dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng. Sau các kỳ đại hội Đảng toàn quốc, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chú trọng việc tổ chức học tập, quán triệt cho cán bộ, đảng viên trong toàn tỉnh về thi hành Điều lệ Đảng, trong đó có các nghị quyết, quy chế, quy định, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, cũng như các hướng dẫn của của Ủy ban kiểm tra Trung ương trong việc thực hiện chương VII, chương VIII Điều lệ Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng.
Cùng với việc tổ chức học tập, quán triệt, đã ban hành các văn bản để triển khai thực hiện theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương. Cũng sau các kỳ Đại hội, Ủy ban kiểm tra các cấp trong tỉnh đã tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ về công tác kiểm tra, giám sát cho cấp ủy và cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát.
Quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát, cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã nắm và thực hiện những phương pháp cơ bản của công tác kiểm tra, giám sát như: dựa vào tổ chức đảng; phát huy tinh thần tự giác của đảng viên; phát huy trách nhiệm xây dựng đảng của quần chúng; làm tốt công tác thẩm tra, xác minh; kết hợp chặt chẽ công tác kiểm tra của Đảng với công tác thanh tra của Nhà nước, thanh tra nhân dân, công tác kiểm tra của các đoàn thể chính trị xã hội và phối hợp với các ban, ngành có liên quan. Trước khi tiến hành mỗi cuộc kiểm tra, giám sát đều xây dựng kế hoạch, xác định mục đích yêu cầu, nội dung, đối tượng, thời gian và phương pháp tiến hành kiểm tra, giám sát. Căn cứ vào kế hoạch và tình hình cụ thể của từng địa phương đơn vị, để triển khai kế hoạch kiểm tra cho cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên một cách công khai dân chủ, hết sức coi trọng việc phát huy tinh thần tự giác của tổ chức đảng và đảng viên trong diện kiểm tra, giám sát; tiếp cận với quần chúng để thu thập thông tin, động viên quần chúng mạnh dạn tham gia xây dựng Đảng; mặt khác coi trọng công tác thẩm tra xác minh, cũng như sự phối kết hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan. Do vậy, kết quả qua các cuộc kiểm tra, giám sát đều chỉ rõ những ưu điểm, khuyết điểm, yếu kém, những vấn đề cần quan tâm, làm cơ sở cho các cấp ủy, đơn vị, địa phương sau kiểm tra, giám sát có biện pháp khắc phục.
Trong việc thi hành kỷ luật đối với tổ chức đảng và đảng viên có sai phạm luôn coi trọng tinh thần tự phê bình và phê bình; nhận thức của đảng viên và tổ chức đảng có vi phạm được thể hiện trong bản tự kiểm điểm, tự nhận hình thức kỷ luật. Việc xem xét theo quy trình chặt chẽ, đảm bảo đúng nguyên tắc, thủ tục, quy định của Điều lệ Đảng và hướng dẫn của Ủy ban kiểm tra Trung ương ngay từ khi phát hiện vi phạm, tiến hành thẩm tra xác minh và kết luận đến việc hoàn tất hồ sơ đưa ra xem xét tại các tổ chức đảng có thẩm quyền xử lý. Qua đó, đã có tác dụng tích cực trong việc củng cố và tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong toàn Đảng bộ; nâng cao tính giáo dục, tính chiến đấu trong sinh hoạt Đảng; giúp cho tổ chức đảng và đảng viên có sai phạm nhận rõ những khuyết điểm, trên cơ sở đó có kế hoạch và những biện pháp cụ thể để khắc phục những sai phạm góp phần tích cực vào công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ.
Thực tiễn cho thấy, dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng ngày càng được thực hiện tốt hơn qua từng năm và qua mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng, trong đó việc áp dụng các nguyên tắc, thủ tục, quy trình kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng ngày càng hoàn thiện và dần đi vào nền nếp. Các cuộc kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật được tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, thận trọng, chặt chẽ. Mặt khác, quyền và trách nhiệm của tổ chức đảng, đảng viên ngày càng được phát huy.
Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực và kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng vẫn còn tồn tại, hạn chế; các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng tuy đã được tổ chức học tập, quán triệt, nhưng có lúc, có nơi chưa sâu kỹ, còn chậm; một số tổ chức đảng thực hiện kế hoạch, phương pháp, quy trình công tác kiểm tra còn thiếu sót, có biểu hiện làm lướt, thiếu chặt chẽ, không coi trọng phát huy dân chủ; chưa nắm vững và thực hiện tốt tư tưởng chỉ đạo “chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả” trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng; chưa phát huy đúng mức tính tự giác của tổ chức đảng và đảng viên. Mặt khác, vẫn còn một số đảng viên có sai phạm thiếu thành khẩn, né tránh khuyết điểm, việc đấu tranh xây dựng nội bộ phê bình và tự phê bình còn yếu. Những khuyết điểm tồn tại trên rơi vào một số tổ chức đảng và một bộ phận đảng viên, nhưng có ảnh hưởng nhất định đến quá trình thực hiện dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng của Đảng bộ tỉnh.
Để góp phần thực hiện tốt dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng trong thời gian tới, một số giải pháp chủ yếu cần quan tâm, đó là:
Thứ nhất, cấp ủy, tổ chức đảng và uỷ ban kiểm tra các cấp quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc Điều lệ Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, quyết định, hướng dẫn của Trung ương có liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và hành động trong toàn đảng bộ, nhất là các cấp ủy viên, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên là cán bộ lãnh đạo các cấp trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng.
Thứ hai, đội ngũ cán bộ uỷ ban kiểm tra các cấp phải được bồi dưỡng đào tạo để không ngừng nâng cao trình độ năng lực, chuyên môn nghiệp vụ; rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng; nắm chắc tư tưởng, quan điểm, đường lối, chính sách về công tác xây dựng Đảng và có hiểu biết về pháp luật của Nhà nước, trước hết phải nắm vững quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, phương châm, nguyên tắc, quy trình trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng.
Thứ ba, thực hiện tốt các quy chế phối hợp và phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức đảng có liên quan trong việc phối hợp thực hiện công tác kiểm tra, giám sát; nâng cao chất lượng tham mưu cấp ủy những giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng nói riêng; phát huy vai trò giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội để phát hiện và phản ánh kịp thời các hành vi sai phạm của tổ chức đảng và đảng viên.
Thứ tư, tăng cường tuyên truyền, phổ biến công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng và trong nhân dân; thực hiện việc công khai các kết luận về kiểm tra và kỷ luật đối với tổ chức đảng và đảng viên, tạo sự đồng thuận trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực khác.
Thứ năm, chú trọng thực hiện việc sơ, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, quy định có liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng để kịp thời rút ra những bài học kinh nghiệm, các giải pháp để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ trong thời gian tiếp theo; động viên, khen thưởng kịp thời đảng viên và tổ chức đảng thực hiện tốt dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng; xử lý nghiêm minh, công bằng các tổ chức đảng, đảng viên vi phạm.
Công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng là một trong những nội dung rất quan trọng trong quá trình lãnh đạo của Đảng. Thực hiện tốt dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng sẽ góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ./.