Để phát huy những truyền thống tốt đẹp, đồng thời để đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát, cùng với việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức trách nhiệm và đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ.., chúng ta cần quan tâm đến vấn đề xây dựng chuẩn mực đạo đức, lối sống người cán bộ kiểm tra của Đảng.
Trong tình hình hiện nay, mặt trái cơ chế thị trường đang hàng ngày, hàng giờ len lỏi và tác động vào mọi mặt của đời sống kinh tế, đời sống xã hội. Trong đó, cán bộ, công chức là một trong những đối tượng chịu sự tác động trực tiếp nhất, mạnh mẽ nhất. Trước tác động đó, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống được biểu hiện như: phai nhạt lý tưởng cách mạng, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực còn hạn chế; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ; chấp hành không nghiêm kỷ luật, kỷ cương; ý thức đấu tranh tự phê bình và phê bình chưa cao, có biểu hiện nể nang, né tránh, sợ trách nhiệm; quan hệ đồng chí, đồng nghiệp thiếu trung thực, bằng mặt không bằng lòng, mất đoàn kết nội bộ; một số cán bộ đảng viên sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, không quan tâm lo lợi ích chung mà tập trung lo lợi ích bản thân; một số lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao để vụ lợi, chạy theo danh vọng, kèn cựa địa vị…
Để khắc phục những những hạn chế trong công tác xây dựng Đảng là tăng cường hơn nữa vai trò lãnh đạo của Đảng, tăng cường niềm tin của nhân dân với Đảng. Vấn đề đặt ra là chúng ta cần phải rà soát, bổ sung những chuẩn mực đạo đức lối sống người cán bộ kiểm tra của Đảng cho phù hợp với tình hình hiện nay như:
Người cán bộ kiểm tra phải tuyệt đối trung thành với mục đích, lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp hành nghiêm Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà Nước. Đây là yêu cầu hết sức quan trọng đối với người cán bộ kiểm tra. Nếu không trung thành với mục đích, lý tưởng cách mạng của Đảng, không thường xuyên nghiên cứu, nắm vững và trung thành với Điều lệ Đảng, đường lối, chính sách và các nghị quyết, chỉ thị của Đảng thì người cán bộ kiểm tra không thể thực hiện tốt nhiệm vụ, công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng do Điều lệ Đảng quy định và nhiệm vụ cấp ủy giao.
Người cán bộ kiểm tra phải có nhiệt tình cách mạng, tinh thần trách nhiệm và ý thức tổ chức kỷ luật cao được thể hiện ở sự yên tâm công tác, yêu nghề, yêu ngành, có ý chí phấn đấu vươn lên để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác. Phải có động cơ trong sáng, kiên quyết đấu tranh chống những hành vi vô tổ chức, vô kỷ luật, vô trách nhiệm, tham nhũng, tiêu cực. Biết tôn trọng sinh mệnh chính trị của cán bộ, đảng viên và uy tín của tổ chức đảng. Khi xem xét, kết luận, xử lý kỷ luật phải bảo đảm công minh, chính xác, kịp thời, có tình có lý; luôn bảo vệ cái đúng, đấu tranh với những sai trái và chịu trách nhiệm với các kết luận, quyết định mà bản thân tham gia thảo luận và biểu quyết. Cán bộ kiểm tra không những phải có lòng nhiệt tình cách mạng, tinh thần trách nhiệm cao mà còn phải có ý thức tổ chức kỷ luật, tự giác và nghiêm chỉnh chấp hành các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, giữ gìn bí mật nội dung tài liệu, thực hiện đúng quy định về kỷ luật phát ngôn.
Người cán bộ kiểm tra phải có tinh thần đoàn kết và tình cảm cách mạng sâu sắc. Đoàn kết vì lợi ích chung, không để chủ nghĩa cá nhân len vào làm suy yếu sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Biết thương yêu, quý trọng đồng chí nhưng không vì thế mà xuê xoa, bỏ qua sai lầm, khuyết điểm của đồng chí, không xa lánh mà phải gần gũi giúp đỡ đồng chí khi có sai lầm, khuyết điểm.
Người cán bộ kiểm tra phải trung thực, khách quan, công tâm, trong sạch, không vì lợi ích cá nhân mà làm điều sai trái, ảnh hưởng xấu đến uy tín của đội ngũ cán bộ kiểm tra, làm tổn hại đến danh dự bản thân và thanh danh của Đảng. Phải vì lợi ích của tập thể, của sự nghiệp cách mạng mà nói đúng sự thật, không thiên vị, định kiến, không chen động cơ cá nhân hoặc chạy theo tình cảm riêng tư; không bị chi phối trước bất cứ sức ép nào.
Tóm lại, yêu cầu và nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát của Đảng luôn đòi hỏi người cán bộ kiểm tra phải có tâm, có tầm và có tính nhân văn sâu sắc. Xây dựng chuẩn mực đạo đức, lối sống người cán bộ kiểm tra của Đảng là phát huy tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn, đoàn kết, phấn đấu hoàn thành tốt chức trách nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, “tuyệt đối trung thành với Đảng, tận tụy với nhiệm vụ, trung thực, liêm khiết, đoàn kết, kỷ luật”; đồng thời phê phán và kiên quyết chống những tư tưởng hẹp hòi, định kiến cá nhân, nhìn nhận, đánh giá con người theo khuôn mẫu chủ quan của mình, chỉ thấy mặt hạn chế, khuyết điểm hoặc “yêu nên tốt, ghét nên xấu”, “có bé xé ra to”.